De vulkanische activiteit van de berg Batur begrijpen
Mount Batur is een zogenaamde stratovulkaan, wat in feite een hoge, kegelvormige vulkaan is die is opgebouwd uit lagen uitgeharde lava, as en gesteente. Dit soort vulkanen hebben de neiging om explosief uit te barsten, maar niet altijd. Wat Batur uniek maakt, is dat het op in een enorme caldera ligt, gevormd door twee catastrofale uitbarstingen meer dan 20.000 jaar geleden. Dus als je Mount Batur oploopt, sta je eigenlijk in de jongere kegel, omringd door de ingestorte muren van een oude vulkaan.
De magma die Batur van brandstof voorziet, komt van diep onder de aardkorst, waar tektonische platen voortdurend verschuiven. Indonesië ligt langs de Ring van Vuur, een hoefijzervormige zone rond de Stille Oceaan die vol zit met vulkanen en aardbevingsgebieden. Hier duikt de Indo-Australische Plaat onder de Euraziatische Plaat in een proces dat subductie wordt genoemd. Als de ene plaat onder de andere schuift, smelt gesteente tot magma, dat vervolgens opstijgt naar de oppervlakte.
Dit is de reden waarom Indonesië zoveel actieve vulkanen heeft en waarom de Batur af en toe uitbarst. Wanneer de druk in de magmakamer toeneemt, zoekt het naar een uitweg. Soms resulteert dit in aswolken en lavastromen; andere keren kan het een gloeiende krater of een kleine ontluchting zijn. Het soort uitbarsting hangt af van hoe dik het magma is en hoeveel gas erin opgesloten zit.
Als je erover nadenkt, volgen de recente uitbarstingen van Batur in 1917, 1963, 1994 en 2000 allemaal deze basiscyclus. De druk neemt toe, de vulkaan laat hem los en het land verandert nog een beetje meer van vorm. Het goede nieuws is: al deze activiteiten worden vandaag de dag nauwlettend in de gaten gehouden. Maar daar komen we in de volgende paragraaf op terug.